موضوع: نقش لقمه حلال و حرام در زندگی(۲) تاريخ پخش: ۹۹/۰۸/۲۹
نقش لقمه حلال و حرام در زندگی(۲)
تاريخ پخش: ۹۹/۰۸/۲۹
خیر در رحمت و برکت الهی است.
رشد و کمال با مال حلال
حرامخواری و قساوت قلب
حرامخواری و گسترش فساد
مقایسه نادرست در حلال و حرام
حرامخواری و دین فروشی
آرزوهای طولانی و حرامخواری
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین بعدد ما أحاط به علمه، الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی
-
۱- خیر در رحمت و برکت الهی است.
سؤال: شما که می‌گویید: اگر تقوا داشته باشید مالتان برکت میکند چطور که کشورها و ملتهایی کافر هستند و زندگی‌شان از ما بهتر است.
پاسخ:
الف): زندگی همه کفار بهتر از ما نیست. این قانون نیست. بعضی کشورها بهتر و بعضی بدترند.
ب): بعضی در علم و صنعت بهتر هستند نه از نظر روحی و روانی، آرامش و شخصیت و محبوبیت. مثلاً: شاه، حمایت همه کشورهای دنیا را داشت. قوای مسلح هم با شاه بود. وزرا و سفرا همه در اختیار شاه بودند. آیا محبوبیت و مقبولیت هم داشت؟. اما امام خمینی(ره) که به ظاهر در مقابل طاغوت چیزی نداشت اما مردم فدایی او بودند.
پدر و مادر چهار شهید میگفت: به امام خمینی بگویید: اگر فرزندان ما شهید شدند انشاءالله شما به سلامت باشید.
امروز آیا افرادی افتخار میکنند که ما از نسل پیامبر و اهلبیت(ع) و در راه آنها هستیم و یا از نسل یزید و معاویه؟!!.
ج): ثروت دارند اما برکت ندارند. داشتن هواپیما خیر و نعمت نیست. باید کاربردهای علم و صنعت را نگاه کرد. هواپیما ساخته تا ویران کنند یا خدمترسانی کنند؟.
د): گاهی ثروت و صنعت وسیله گرفتاری و عذاب است است. قرآن میفرماید:
«فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها …» (توبه/۵۵)،(پس اموال و فرزندان منافقان تو را به شگفتى نيندازد. جز اين نيست كه خداوند مىخواهد به اين وسيله آنان را در زندگى دنيا عذاب كند ).
خاطره تاریخی”
پیامبر اکرم(ص) با یارانش در سفری و بیابانی به گله گوسفندی رسید. از صاحب آنها با پرداخت قیمت، تقاضای شیر کرده و او تقاضا را رد کرد. حضرت(ص) فرمود: خداوند مال تو را زیاد گرداند. در مسیر به گله گوسفند دیگری رسیدند که تعداد گوسفندان کمتری هم بودند، صاحب گوسفندان هر چه داشت داد و پولی هم از آنها دریافت نکرد. حضرت فرمود: خدا انشاءالله به اندازه کفاف به تو بدهد. علت آن دعا برای او و این دعا برای این را جویا شدند، فرمود: مقدار کافی و قناعت، نعمت و مال زیاد و بخل گرفتاری و عذاب را در پی دارد.
۲- رشد و کمال با مال حلال
امام کاظم(ع) میفرماید: «إِنَّ الْحَرَامَ لا يَنْمِي وَ إِنْ نَمَي لَمْ يُبَارَكْ » (وسائل الشيعة، ج ۱۷، ص ۸۲) ، (مال حرام رشد نمی‌کند، و اگر رشد کند برکت ندارد.). و اگر از آن هم انفاق شود، پاداش ندارد.
روایتی دیگر: «مَنْ كَسَبَ مَالا مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ أَفْقَرَهُ اللَّهُ تَعَالَي» (أمالي طوسي، ص ۲۸۱) ، ( کسب مال حرام، فقر به دنبال دارد.). آری! درآمد حرام انسان را به فقر می‌کشاند. ممکن است یک مدت زمان و برههای رشد و ترقی کند و همه خانه، برج، ماشین، استخر و رفاه او را ببینند، اما دیر یا زود، به فقر و فلاکت کشیده می‌شود.
۳- حرامخواری و قساوت قلب
امام حسین(ع) روز عاشورا به یزیدی‌ها فرمود: «قد ملئت بطونکم من الحرام» (قساوت قلب شما که دست به این جنایت بزرگ زدهاید، به خاطر آن است که”) شکم‌های شما از حرام پر شده است. مال حرام چون از مسیر حرام به دست میآید زمینه و بستر فساد و خیانت و جنایت و خلافکاریها را هم ایجاد میکند.
اینکه در قرآن میفرماید: «وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ» (هود/۸۵) ، ( و (از) اشيا (واجناس وحقوقِ) مردم (چيزى) را نكاهيد و فسادكنان، در زمين تباهى مكنيد.). یعنی؛ لقمه حرام انسان را به فساد وادار میکند.
قرآن در سوره مطففین از آیه ۱ تا ۱۰ میفرماید: «ویلٌ للمطففین انّ کتاب الفجار…….. وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ» ، یعنی؛ اگر کم فروشی کنید، فاجر، فاسق، گنهکار، شده و بعد میفرماید: (گام به گام کار به جایی میرسد که”) «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ» قیامت را هم تکذیب کرده و منکر آن می‌شود.
مثال؛ اینکه بگوئیم: اگر سیگار بکشی، بعد تریاکی و بعد هروئینی و… می‌شوی. یا تخم مرغ دزد، بعد مرغ دزد، بعد موتور دزد، بعد ماشین دزد، بعد کشتی را در دریا می‌دزدد. یعنی؛ فساد، فساد و گناه، گناه می‌آورد. *خاطره از یک قاضی؛
زمانی که منافقین ترور می‌کردند. یک قاضی میگفت: به منافقی که هفده نفر را ترور کرده بود، گفتم؛ با این ترورها، نترسیدی، دلت نلرزید؟. گفت: با نفر اول چرا اما بعد از آن، برایم عادی و راحت شد.
خاطره دیگر؛
گویند: هارونالرشید رئیس حکومت فاسد، به فرد باسوادی به اجبار و زور گفت: تو باید در حکومت من یکی از این سه کار را قبول کنی!. یا فرزندان مرا دانش بیاموز و درس بده، یا پست قضاوت را قبول و یا یک وعده مهمان من باش. پیش خود فکر کرد که قبول تقاضای اول و دومی سخت است و مجبور است وه در حکومت ظلم و ستم بماند. لذا پیشنهاد سوم را قبول کرد و یک وعد غذا در نزد هارون ماند. بعد از آن مال حرام در وجود و فکرش اثر منفی گذاشته و پیشنهاد اول و دوم را هم قبول کرد و بر گناه و خلاف خود افزود.
۴- حرامخواری و گسترش فساد
در حدث آمده است: «لم یقبل منهم حج و لا عمره حتّى أنّه يَفْسُدُ فيهِ الفَرْجُ » (بحارالأنوار، ج۹۶، ص۱۲۵) ، ( با حرامخواری،) ، حج و عمره و صله رحمش قبول نیست. تا اینکه در در ناموس هم اثر دارد.
قرآن میفرماید: «َ وَ شارِكْهُمْ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ» (اسراء/۶۴) ، ( شیطان با مال حرام،) در فاسد شدن نسل شما هم اثر میگذارد.).
۵- مقایسه نادرست در حلال و حرام
آیه بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد و برای مردم قرائت فرمود که: «أَحَلَ اللَّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا» (بقره/۲۷۵) ، معامله ( خریدو فروش و تجارت،) حلال و ربا حرام است. اما بعضیها توجیه کرده و گفتند: «إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبا» معامله هم مثل ربا است و فرقی نمی‌کند.
لقمه حرام کوچک و بزرگ، کم و زیاد هم ندارد، خوردن یک قاشق چایخوری شراب، یا دو لیتر آن. هر دو گناه است. میفرماید: «صغیراً او کبیرا».
آخه بعضیها برای گناه کوچک می‌گویند: اینکه چیزی نیست. در حدیث آمده است: «اِتَّقُوا المُحَقَّراتِ مِن الذُّنوبِ» (کافي، ج۲، ص۲۸۷) ، بپرهیزید از گناهان کوچک. یعنی؛ حواستان به گناه کوچک هم باشد. به همین دلیل که بعضی می‌گویند: اینکه چیزی نیست.
۶- حرامخواری و دین فروشی
آری! حرامخواری نوعی دین فروشی است. قرآن میفرماید: «ثمناً قلیلا» ، یعنی؛ با حرامخواری، دینت را ارزان فروختی!. «وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها» (شمس/۱۰) ، ( و بى شك محروم و نااميد گشت هر كس كه آن را به پليدى آلود.).
در حدیث هم آمده است که” «ضَغطَةُ القَبرِ لِلمُؤمِنِ كَفّارَةٌ لِما كانَ مِنه مِن تَضيِيعِ النّعَم» (بحارالأنوار، ج۶۸، ص۵۰) ، تنگی قبر برای مؤمن، برای نعمت‌هایی است که ضایع کرده است.). یعنی؛ حرام خوری و تلف کردن نعمتهای الهی، فشار قبر بخاطر را به دنبال دارد.
و در روایت دیگر هم آمده است؛ «العبادة مع أكل الحرام كالبناء علي الرمل» (بحارالانوار/ج۸۱/ص۲۵۸) ، ( عبادت کردن با لقمه حرام مثل ساختمان ساختن روی ماسه است.
۷- آرزوهای طولانی و حرامخواری
اینکه انسان دوست دارد هزار سال عمر کند: « يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ» (بقره/۹۶) . دوست دارد مال وامکانات جمع کند: «الَّذِي جَمَعَ مالًا وَ عَدَّدَهُ» (همزه/۲) . دوست دارد ساختمانهای زیاد در مکانها مختلف داشته باشد: «أَ تَبْنُونَ بِكُلِ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ» (شعرا/۱۲۸) . « ریع، یعنی؛ سرازیری، دامنه کوه».
قرآن راه حلال و راه حرام را مشخص فرموده است. مثلاً: «فَمَنِ ابْتَغى وَراءَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ العادُونَ» (مؤمنون/۷) یعنی؛ غیر از این دو موردی که گفتم، راه‌های دیگر ممنوع است.
آرزوهای طولانی، حرامخواری و بعد از آن حسرت در قیامت را در پی دارد: امیرالمؤمنین علی(ع) فرمود:
« إِنَّ أَعْظَمَ الْحَسَرَاتِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» بزرگترین حسرت روز قیامت، «حَسْرَةُ رَجُلٍ كَسَبَ مَالا» پول پیدا کردن از راه حرام است. و اینکه دیگری که مثلاً از راه ارث از این مال به او رسیده است: «فِي طَاعَةِ اللَّهِ» در راه خدا خرج میکند. «فَدَخَلَ بِهِ الْجَنَّةَ وَ دَخَلَ الاوَّلُ بِهِ النَّارَ» (نهجالبلاغه، حكمت ۴۲۹) ، اولی به دوزخ رفته و دومی به بهشت می‌رود.
یا دارد اما «لا ینفقه بخلاً» چون بخل دارد پولش را خرج نمی‌کند. « ثُمَّ يَمُوتُ فَيَدَعُهُ لِمَنْ يَعْمَلُ فِيهِ بِطَاعَةِ اللَّهِ» (کافی/ج۴/ص۴۲) بعد برای وارث‌ها میگذارد و آنها در راه خدا خرج میکنند.). این بزرگترن حسرت را در قیامت خواهد داشت.
باید بدانیم که دنیای تنها ارزشی ندارد. این هشداری است از قرآن که دنیا کوچک است. قرآن در باره دنیا چند جمله به کار برده است؛
الف): دنیا ارزشی ندارد «ثمناً قلیلا». کم است.(اما ارزش انسان زیاد.).
ب): عارضی و از بین رفتنی است؛ « عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا» (نساء/۹۴) . مثل عطر و گلاب، بویش می‌پرد.
ج): غنچه است: «زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا» (طه/۱۳۱) . یعنی؛ دنیا برای هیچکس گل نخواهد شد.
توجه زیاد و اصلی به دنیا برای کسانی است که توحیدشان ضعف است. چند جمله در قرآن داریم که”
«ان العزة لله جمیعا»، «ان القوة لله جمیعا»،«فلله مکر جمیعا» همه عزت و قدرت و تدبیر از خدا است. پس پناه بردن به غیر خدا عاقبت ندارد و ما را خراب میکند. اینکه یکی میگوید: اگر من رئیس جمهور، وزیر و وکیل شده و یا با آنها همراه شده تا چنین و چنان شود. این توحیدش ضعیف است.
خدایا! ما را از لقمه‌های حرام دور بفرما.
«والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته»
